Forum Home Forum Home > Nature > Flora and Fauna In Sahyadri
  New Posts New Posts RSS Feed - Daddy Long leg at Sudhagad
  FAQ FAQ  Forum Search   Events   Register Register  Login Login


Daddy Long leg at Sudhagad

 Post Reply Post Reply
Author
Message
amitsamant View Drop Down
Moderator Group
Moderator Group
Avatar

Joined: 16 Jun 2012
Location: Dombivali
Status: Offline
Points: 738
Post Options Post Options   Thanks (0) Thanks(0)   Quote amitsamant Quote  Post ReplyReply Direct Link To This Post Topic: Daddy Long leg at Sudhagad
    Posted: 14 Oct 2014 at 11:29pm
रायगड जिल्ह्यातील अष्टविनायका पैकी पाली जवळ सुधागड नावाचा पूरातन किल्ला आहे. या किल्ल्याला विस्तिर्ण पठार लाभलेल आहे. त्यावर आजही अनेक वास्तु, दरवाजे, बुरुज, तटबंद्या काळाचे घाव सोसत उभ्या आहेत. त्यातच किल्ल्याच्या पश्चिमेला तटबंदीत लपवलेला गुप्त दरवाजा आहे. या गुप्त दरवाजात " डॅडी लॉंग लेगच "(Dady long leg) वास्तव्य आहे.

किल्ल्याचा गुप्त दरवाजा हा अजब प्रकार असतो. गुप्त दरवाजाचा उपयोग लढाईच्या काळात गुप्तपणे निसटून जाण्यासाठी होतो. त्याचबरोबर तो किल्ल्याच्या संरक्षणाच्या दृष्टीनेही नाजूक भाग असतो. त्यामुळे दरवाजाचे स्थान ठरवणे अतिशय कौशल्याने असते. दरवाजा बनवतांना त्यातून एकावेळी एकच माणूस वाकून जाऊ शकेल एवढाच उंच व रुंद ठेवलेला असतो. गुप्त दरवाजाच्या आतल्या बाजूस असलेल्या पायर्‍या वेगवेगळ्या उंचीच्या असतात. त्यामुळे शत्रू गुप्त दरवाजाने आत शिरला तरी आतल्या काळोखामुळे व पायर्‍यांच्या वेगवेगळ्या उंचीमुळे त्याला सहज चढून जाता येत नाही. गुप्त दरवाजा तटबंदीत चिणून टाकलेला असतो. त्यामुळे तो तटबंदीत वेगळा ओळखता येत नाही. पूर्वीच्याकाळी किल्ल्यावरील फ़ार थोड्याच महत्वाच्या व्यक्तींना गुप्त दरवाजाचा ठावठिकाणा माहित असे. 

Secret entrance at Sudhagad Fort Secret entrance at Sudhagad Fort Secret entrance at Sudhagad Fort
सुधागडच्या गुप्त दरवाजातून आत शिरल्यावर खाली उतरायला पायर्‍या आहेत. या पायर्‍या उतरुन आपण तटबंदीच्या तळाला असलेल्या गुप्त दरवाजाच्या दुसर्‍या तोंडाने बाहेर पडतो. या तटबंदीमधे असलेल्या जीन्यात त्यामुळे थोडा काळोख असतो. जीन्याने उतरायला सुरुवात केल्यावर काळोखामुळे आपण साहाजिकपणे भिंतीचा आधार घेतो. त्यावेळी आपल लक्ष जर  छताकडे गेल तर आपल्याला छातावर लटकलेला काळ्या रंगांच्या कोळ्यांचा मोठा थवा दिसतो. प्रतिक्षिप्त क्रियेने आपण मान खाली घालून, आक्रसून पटापट खाली उतरायला सुरुवात करतो. अशी काळोखी ,दमट जागा हे "डॅडी लॉंग लेगच" आवडत वास्तव्याच ठिकाण आहे.

Daddy long legs/ harvestman at Sudhagad Daddy long legs/ harvestman at Sudhagad

"डॅडी लॉंग लेग" किंवा "हार्वेस्टमन" या नावाने ओळखले जाणार्‍या कोळ्यांची गणना Opiliones (Arachnid Family) कुटुंबात होते. हे कोळी इतर कोळ्यांसारखे दिसत असले तरी कोळी (Spider) आणि यांच्यात एक मुलभूत फरक आहे. कोळ्याला डोक, धड आणि ८ पाय असतात. तर Opiliones किटकांना डोक आणि धड असे दोन वेगळे भाग नसतात तर एकाच अंडाकृती भागा भोवती 8 पाय असतात. त्याला पुढच्या बाजूस दोन डोळे असतात, पण त्याची दृष्टी विकसित झाली नसल्याने तो आपल्या पायाच्या दुसर्‍या जोडीचा ऍंटेना म्हणुन उपयोग करतो. 

Opiliones च्या ज्ञात जाती ६५०० असुन अगदी ४१ कोटी वर्षापूर्वीच्या फॉसिलमधेही यांच्या भाउबंधांचे अवशेष सापडलेले आहेत. अंटार्टिका सोडून संपूर्ण पृथ्वीवर हे आढळतात. बुरशी, शेवाळ, वनस्पती, छोटे किटक, मेलेल्या किटकांचे/प्राण्यांचे/वनस्पतींचे अवशेष, पक्ष्यांची विष्ठा अस प्रचंड विविधता असलेल खाण खात असल्यामुळे निसर्गाच्या उलथापालथीतही Opiliones इतकी वर्ष टिकुन राहीले असावेत. आपल्या भक्षकांपासुन रक्षण होण्यासाठी हे सर्वजण एकत्र राहातात. भक्षकाची चाहुल लागतात हे पायावर ताठ उभ राहुन शरीराचा भाग एखाद्या स्प्रिंगप्रमाणे खालीवर हलवायला सुरुवात करतात.त्यामुळे त्यांचा भक्षक गोंधळून जातो.

"डॅडी लॉंग लेग" बद्दल पाश्चात्य जगात अनेक अंधश्रध्दा/ गैरसमज आहेत. याचा दंश विषारी असुन हा कोळी चावला तर माणूस मरतो असाही समज आहे. त्यावर झालेल्या संशोधनात अस आढळून आल की या सोंड (Jaws) एवढे छोटे असतात की ते माणसाच्या कातडीत शीरु शकत नाहीत.कारण ते मुळात माणसाला दंश करण्यासाठी बनलेलेच नाहीत. त्यामुळे या कोळ्यापासून विषबाधा होत नाही.

या कोळ्यांचा फ़ारच कमी शास्त्रीय अभ्यास झालेला आहे. त्यामुळे पुढच्या वेळी सुधागडला जाल तेंव्हा ""डॅडी लॉंग लेग" च निरीक्षण करायला विसरू नका.
 

Back to Top
Sponsored Links


Back to Top
Umeshhkarwal View Drop Down
Newbie
Newbie
Avatar

Joined: 09 Jul 2012
Location: Dombivali
Status: Offline
Points: 38
Post Options Post Options   Thanks (0) Thanks(0)   Quote Umeshhkarwal Quote  Post ReplyReply Direct Link To This Post Posted: 15 Oct 2014 at 10:44am
खुप छान आणि मस्त माहिती आहे अमितदादा
Back to Top
AARTI View Drop Down
Senior Member
Senior Member


Joined: 30 Apr 2014
Location: PUNE
Status: Offline
Points: 105
Post Options Post Options   Thanks (0) Thanks(0)   Quote AARTI Quote  Post ReplyReply Direct Link To This Post Posted: 15 Oct 2014 at 11:03am
अमितदा लेख मस्त आहे.. आणि माहिती पण..
Back to Top
trekprajakta View Drop Down
Newbie
Newbie
Avatar

Joined: 10 Jun 2012
Status: Offline
Points: 31
Post Options Post Options   Thanks (0) Thanks(0)   Quote trekprajakta Quote  Post ReplyReply Direct Link To This Post Posted: 15 Oct 2014 at 2:14pm
Far sundar lekh Amit
aani abhyaspurvak lihila ahes!
Back to Top
 Post Reply Post Reply
  Share Topic   

Forum Jump Forum Permissions View Drop Down

Forum Software by Web Wiz Forums® version 11.03
Copyright ©2001-2015 Web Wiz Ltd.

This page was generated in 0.094 seconds.