बोटीचा प्रवास जवळपास २ तासांचा होता.  या प्रवासात आजूबाजूला फक्त आणि फक्त सुंदर असे एकमेकांच्या बाजूला निसर्गाने रचलेले सुंदर असे हिरवे डोंगर दिसत होते.  जशीजशी बोट पुढे चालली होती तसे तसे ते आम्हाला निरोप देत लपत होते.  त्यांना निरोप देत आम्ही पण किनाऱ्याजवळ पोहोचलो.

तिथे छान असा इंट्रोडकशन राउंड घेऊन आम्ही किल्ला चढायला सुरुवात केली.  किल्ल्याची चढण थोडी उभीच होती त्यामुळे चढण्याचा वेगही कमी होता.  किल्ला साधारणत: ३८०० ते ४००० फुट उंचीचा असावा अंदाज लावला.  आम्ही जवळपास दोन ते दीड तासात वासोटा गाठला.  पण वासोटा गाठणेही काही सोपे नव्हते.  महाराजांच्या किल्ल्यावर वाटेत असणाऱ्या जळू जणूकाही मराठ्यांचे रक्त तपासूनच वर जाण्याची परवानगी देत होत्या.  आणि थकू नये किव्हा सतत चालत रहा हे सांगण्यासाठी त्या आम्हाला एका ठिकाणी १-२ मिनीटांच्यावर उभ्यापण राहू देत नव्हत्या.  जणू त्या आमची महाराजांणपर्यंत आणि किल्ल्यावर पोहोचण्याची इच्छा बघत होत्या.  त्यांच्या परीक्षेत पास होऊन अखेर किल्ल्यावर पोहोचलो.

वासोटा – वरती पोहोचल्यावर छानपैकी शिवसागर जलाशय दिसत होता.  किल्ल्यावर सुरुवातीलाच मारुतीचे मंदिर आहे आणि त्याच्या मागे अगदी दोन मिनीटांच्या अंतरावर पाण्याचे टाके आहे.  मंदिराच्या द्वारासमोर अगदी थोड्याच अंतरावर महादेवाचे ही मंदिर आहे.  त्या मंदिरात छान अशी पुरनकालीण दगडी शिवलिंग आहे.  आणि महादेवाच्या मंदिरापासून अगदी अर्ध्या मिनीटांच्या अंतरावर बुरुज आहे.  तेथून पुढे खोटा आणि मागे खरा असे दोन्ही नागेश्वर दिसतात.

पाण्याच्या टाकीच्या बाजूला बसून आम्ही जेवण वगैरे केले.  पाण्याचे टाके हे दोन भागात विभागले गेले होते ते दगडी भिंतीने अस म्हणतात पहिल्या टाकीत डोंगरावरचे पाणी पडते व त्यातील वरचे पाणी भिंत ओलांडून पुढच्या टाक्यात पडते.  त्यामुळे ते पाणी आपोआप शुद्ध होते. जेवण करून अगदी वीस मिनीटांमध्ये आम्ही नागेश्वराला भेट दयायला निघालो.

नागेश्वर गुहा – नागेश्वराची वाट ही पूर्णतः झाडाझुडपातून असल्यामुळे आम्हाला उन्हाचा त्रास झाला नाही व अगदी दीड ते दोन दासातच आम्ही नागेश्वराच्या गुहेत त्याच्या दर्शनस पोहोचलो. ती गुहा अगदी ४० ते ५० जण सहज मावतील एवढी मोठी होती.  तिथेही छान असे शिवलिंग होते. मग थोडावेळ तिथे घालवून आम्ही परतीच्या प्रवासाला लगेचच सुरुवात केली.  साधारणतः पाच ते साडे पाचला आम्ही परतीच्या प्रवासाला सुरुवात केली.  पण हा प्रवास काही साधा नव्हता कारण नागेश्वर किव्हा वासोटा येथे राहण्याची सोय/परमिशन नसल्यामुळे व वन्य प्राण्यांच्या भीतीपोटी हा प्रवास आम्हाला लवकरात लवकर आणि सुर्यास्तीच्या आधी संपवायचा होता.

रात्री वन्य प्राण्यांना त्रास देत जाण्यापेक्षा ओढ्याच्या मार्गाने जाव असा ग्रुपचा निर्णय ठरला.  मग तसे आम्ही प्रवासाला सुरुवात केली.  ओढ्यातून चालताना फक्त दगड आणि दगड दुसरे काही दिसतच नव्ह्ते. आमच्या सोबत वाटाडी होते दोन पुढे दोन मागे असे. ते अक्षरश: गुरांनसारखे आम्हाला हाकलत पटापट चालवत होते. 

जोपर्येंत उजेड होता तोपर्येंत खूप मज्जा वाटत होती दगडातून चालायला उडया मारायला, पण जसजसा सूर्यास्त झाला तसतसे आजूबाजूची झाडे, पाणी, प्राणी, पक्षी सगळेच दिसेनासे झाले.  फक्त मी, माझी टोर्च आणि दगड. अधूनमधून जळू कंपनी देतच होत्या.  काही ठिकाणी तर अगदी स्वतःच्या उंचीचा दगड चढून चालावे लागत होते.  जे पहिल्यांदाच ट्रेकला आले होते ते चालण्यापेक्षा दगडांना जास्त नमस्कार घालत म्हणजे पडत होते.  आम्ही चालत होतो दोन तास झाले अडीच तास झाले चालतच होतो.  पण कुठेही रस्ता संपताना दिसत नव्हता.  मनात तर हे पण आल की हा रस्ता बरोबर आहे न? आपण या जंगलातून बाहेर तर पडू ना? हा ओढा संपेल ना?  असे अनेक प्रश्न मनात उड्या मारत होते. कधी स्वप्नातसुद्धा विचार नव्हता केला की एवढ्या रात्री अंधारातून जंगलातून असा प्रवास करावा लागेल.

बघता बघता मधेच कोणी तरी बोलले अरे आलो रे जमिनीवर म्हणजे दागडामधून बाहेर.  तेव्हा असं वाटल अरे मी “स्वप्न बघत होते की काय”!!!.  पण असो एकदाचे बाहेर आलो त्या दगडांमधून.  तेव्हा दोन मिनिटे मनात विचार आला पुन्हा याच मार्गाने वर चढत जावे आणि सगळ्या दगडांना sorry म्हणून यावे.  त्यांना एवढा त्रास दिला, त्यांना पायथळी तुडवले आणि पडून पडून त्यांची रचना पण खराब केली कारण ते अगदी एकापुढे एक असे रस्ता दाखवण्यासाठी उभे होते.

तुम्हाला काय वाटल संपल आता?  नाही अजून महत्त्वाचे म्हणजे पुन्हा एकदा तो बोटीचा प्रवास, दिवसा दिसणारे सुंदर डोंगर रात्री अगदी एखाद्या राक्षसाप्रमाणे  उभे असल्यासारखे भासत होते.  त्यांच्यातून पूर्ण अंधारातून नावाडयाने टोर्चच्या आधारे बोट चालवली कशी ते त्यालाच माहित.  कारण आम्ही तर चांदण्या रात्री पाण्यातून बोटीतून अगदी गुलाबी थंडीत प्रवासाच आनंद घेत होतो.

पाहता पाहता दीड ते दोन तासात पुन्हा आम्ही बामणोली गावाच्या किनाऱ्याजवळ अगदी आमच्या बस समोर येऊन पोहोचलो. मग तिथेच जेवणाची सोय होती आणि मोठी महादेवाचे मंदिर होते.  अगदी १०० लोक झोपतील एवढ्या आवाराचे होते ते.  तिथेच आम्ही आमचा बिछाना टाकून निद्रेच्या स्वाधीन झालो.

पण कोणतीही गोष्ट सहजासहजी मिळत नाही बोलतात ना तसंच काहीस झाल आमच्या झोपेचे.  सगळे थकले होते की घोरण्याची स्पर्धा सुरू होती.  “बिचाऱ्या महादेवाची पण झोप नसेल झाली त्या रात्री”!!!.

असो, तर असा हा सुंदर वासोटा आणि नागेश्वर आम्ही एका दिवसात पूर्ण केला.

(फोटो : शेवटचे २ (नागेश्वर मंदिर) - महेंद्र गोवेकर)                                                               

-- दिपाली विलास पाटील | 2.12.2014