मुळाक्षरानुसार डोंगररांगेनुसार जिल्ह्यानुसार प्रकारानुसार श्रेणीनुसार

धोत्रीचा किल्ला (गढी) (Dhotri Fort (Gadhi)) किल्ल्याची ऊंची :  0
किल्ल्याचा प्रकार : गिरीदुर्ग डोंगररांग: डोंगररांग नाही
जिल्हा : सोलापूर श्रेणी : सोपी
सोलापूर जिल्ह्यातील धोत्री गावात एक सुस्थितील गढी आहे, या गढीला धोत्रीचा किल्ला या नावाने ओळखले जाते. या गढीतील मातीच्या बुरुजात बनवलेला वळणदार जिना पहाण्यासारखा आहे.
9 Photos available for this fort
Dhotri Fort (Gadhi)
पहाण्याची ठिकाणे :
धोत्री गावातून किल्ल्याच्या एका भव्य बुरुजाला वळसा घालून आपण किल्ल्याच्या मुख्य प्रवेशव्दारापाशी येतो. किल्ल्याचा उत्तराभिमुख मुख्य प्रवेशव्दार १२ फूट उंच आहे. या प्रवेशव्दाराला नविन लाकडी दरवाजा बसवलेला आहे. प्रवेशव्दाराजवळील तटबंदीत सज्जा आहे. प्रवेशव्दारातून आत शिरल्यावर दोनही बाजूंना देवड्या आहेत. समोर आयताकृती रिकाम मैदान आहे. त्याच्या टोकाला वास्तूचे अवशेष आहेत. किल्ल्याच्या सर्व तटबंदीच्या व बुरुजांच्या भिंती पांढर्या मातीच्या बनवलेल्या आहेत. त्यांना आतील व बाहेरच्या बाजूने संरक्षणासाठी दगड व विटा लावलेल्या आहेत. बुरुज व तटबंदीत जागोजागी जंग्या आहेत. उजव्या बाजूच्या तटबंदीत बालेकिल्ल्याचे पूर्वाभिमुख प्रवेशव्दार आहे. प्रवेशव्दारातून आत शिरल्यावर उजव्या बाजूला पायर्यांची सुकलेली चौकोनी विहिर आहे. बालेकिल्ल्याला चार बुरुज आहेत. दक्षिण टोकावरील मातीच्या भव्य बुरुजात बुरुजावर जाण्यासाठी वळणदार जीना आहे. या जिन्याने बुरुजावर चढून गेल्यावर संपूर्ण किल्ला दिसतो व किल्ल्याची रचना समजते. बुरुजावरून खाली उतरून आल्यावर बाजूच्या तटबंदीत एक अर्धवर्तूळाकार छ्त असलेली खोली आहे. या तटबंदीच्या कडेकडेने पश्चिमेकडील तटबंदीकडे चालत जातांना वाटेत वास्तूंचे उध्वस्त अवशेष पहायला मिळतात. पश्चिमेच्या तटबंदीत एक झुडूपांनी झाकलेला छोटा दरवाजा आहे. या दरवाजातून पुढे गेल्यावर सर्व बाजूंनी तटबंदीने बंद असलेले आयताकृती मैदान आहे. या मैदानाच्या दोन टोकाला दोन बुरुज आहेत. उजव्या बाजूला एक कोरडी विहिर आहे. हे सर्व पाहून झाल्यावर किल्ल्याची फेरी पूर्ण होते.
पोहोचण्याच्या वाटा :
१) सोलापूर अक्कलकोट रस्त्यावर सोलापूर पासून १९ किमीवर कर्देहळ्ळी गाव आहे. येथे मुख्य रस्ता सोडून डाव्या बाजूचा छोटा रस्ता पकडावा. कर्देहळ्ळी पासून १४ किमीवर धोत्री गावात किल्ला आहे.
२) सोलापूर - हैद्राबाद रस्त्यावर सोलापूर पासून १५ किमीवर ब्राम्हणी गाव आहे. येथे मुख्य रस्ता सोडून उजव्या बाजूचा छोटा रस्ता पकडावा. या रस्त्याने मुसळी - तांदुळवाडी मार्गे २४ किमीवर धोत्री गावात किल्ला आहे.
राहाण्याची सोय :
धोत्री गावात राहण्याची सोय नाही. सोलापूर किंवा अक्कलकोट येथे रहाण्याची चांगली सोय आहे.
जेवणाची सोय :
धोत्री गावात जेवणाची सोय नाही.
पाण्याची सोय :
किल्ल्यात पिण्याच्या पाण्याची सोय नाही, सोबत पाणी बाळगावे.
जाण्यासाठी लागणारा वेळ :
किल्ला पहाण्यासाठी अर्धा तास लागतो.
सूचना :
सोलापूरहून सकाळी निघून धोत्री किल्ला पाहून नळदुर्ग किल्ला पहायला जावे.
मुळाक्षरानुसार इतर किल्ले: D
 दांडा किल्ला (Danda Fort)  दार्‍या घाट (Darya Ghat)  दासगावचा किल्ला (Dasgaon Fort)  दातेगड (Dategad)
 दौलतमंगळ (Daulatmangal)  देहेरगड (भोरगड) (Dehergad (Bhorgad))  डेरमाळ (Dermal)  देवगडचा किल्ला (Devgad Fort)
 देवगिरी (दौलताबाद) (Devgiri (Daulatabad))  ढाक बहिरी (Dhak-Bahiri)  धाकोबा (Dhakoba)  धामणगाव गढी (Dhamangaon Gadhi)
 धारावी किल्ला (Dharavi Fort)  धर्मापूरी (Dharmapuri)  धारूर (Dharur)  धोडप (Dhodap)
 धोत्रीचा किल्ला (गढी) (Dhotri Fort (Gadhi))  द्रोणागिरी (Dronagiri)  डुबेरगड(डुबेरा) (Dubergad(Dubera))  दुंधा किल्ला (Dundha)
 दुर्ग (Durg)  दुर्गाडी किल्ला (Durgadi Fort)  डच वखार (वेंगुर्ला कोट) (Dutch Warehouse( Vengurla Fort))