|
|
|
किल्ल्याच्या उत्तर भाग पाहून, पुन्हा प्रवेशव्दारापाशी येऊन दक्षिण दिशेला जातांना एक उध्वस्त वास्तूचा चौथरा लागतो. उजव्या बाजूला एक पाण्यचे टाकं आणि तोफ़ आहे. थोडे पुढे गेल्यावर किल्ल्याचा मधिल भाग पूर्व-पश्चिम तटबंदी बांधून संरक्षित केलेला पाहायला मिळतो. तटबंदीच्या उजव्या बाजूला प्रवेशव्दार आहे. तर डाव्या बाजूची तटबंदी ढासळलेली आहे. त्यातून आत प्रवेश केल्यावर बुरुजाच्या भिंतीत शरभ शिल्प कोरलेला दगड आहे. पुढे गेल्यावर एक मोठा तलाव आहे. तलावाजवळ महादेव मंदिर आहे. त्यात एक शिलालेख ठेवलेला आहे. त्याच्या पुढे उध्वस्त वास्तूचे अवशेष आहेत. ते पाहून आल्या मार्गाने परत येऊन तटबंदीत असलेल्या छोट्या प्रवेशव्दारातून आत शिरावे. आत प्रवेश केल्यावर उजव्या बाजूला विहिर आहे. विहिरीच्या पुढे एक बुरुज आहे. बुरुजाच्या पुढे उध्वस्त वास्तूचे अवशेष आहे. त्यासमोर टाक्यांचा समुह आहे. एका टाक्याच्या भिंतीवर एक घुमटी व वीराचे दगडावर कोरलेले शिल्प आहे, ते बाजी पासलकरांचे शिल्प आहे असे मानले जाते. या टाक्यांचा समुहा जवळ पिंगळाई देवीचे छोटेसे मंदिर आणि एक दिपमाळ आहे. पुढे किल्ल्याची पूर्व-पश्चिम पसरलेली दुसरी तटबंदी आहे. त्याच्या प्रवेशव्दारातून बाहेर पडल्यावर दक्षिणेकडे जातांना उध्वस्त वास्तूचे चौथरे पाहायला मिळतात. पुढे पूर्व-पश्चिम पसरलेली तिसरी तटबंदी आहे. त्याच्या दोन्ही बाजूला उध्वस्त बुरुज आहेत. मध्ये टेहळ्णी बुरुज आहे. बुरुजावर चढण्यासाठी पायर्‍या आहेत. या तटबंदीत असलेल्या किल्ल्याच्या दक्षिण प्रवेशव्दारातून बाहेर पडल्यावर एक लाकडी पूल आहे. तो ओलांडून गेल्यावर समोर एक उंचवटा दिसतो. त्याच्या डाव्या बाजूने (पूर्वेकडून ) जाणार्‍या पायवाटेने वळसा मारुन पश्चिमेकडे आल्यावर एक नैसर्गिक गुहा पाहायला मिळते. ही गुहा पाहून परत किल्ल्याच्या प्रवेशव्दारापाशी आल्यावर आपली गडफेरी पूर्ण होते. गडफेरीस १ तास लागतो.
किल्ल्यावरुन नागोठणे खिंड, बिरवाडी किल्ला, कुंडलिका नदीचे खोरे इत्यादी परिसर न्याहाळता येतो.
मुंबई - रोहा मार्गावर रोह्याच्या अगोदर ७.५ किमी अंतरावर असलेल्या मेढा या गावी उतरावे. गावातून विठोबा मंदिराच्या मागूनच गडावर जाण्यासाठी वाट आहे. या वाटेने आपण एका तासात गडावर पोहोचतो. वाट दाट झाडांमधून जात असल्याने वाट चुकण्याची शक्यता आहे. या वाटेने आपण पडक्या बुरुजावरून गडावर पोहोचतो. बुरुजावरून डाव्या बाजूला कुंडलिका नदीच्या खोर्‍यातील मेढा व पिंगळसई ही गावे दिसतात.
२ पिंगळसई मार्गे :-
अवचितगडावर जाण्यासाठी मुंबईकरांनी अथवा पुणेकरांनी प्रथम रोह्याला यावे. येथून दीड तासाची पायी रपेट केल्यावर गडाच्या पायथ्याशी असलेल्या पिंगळसई गावात आपण पोहोचतो. हे अंतर साधारणपणे ५ किमी आहे. येथून गडावर जाणारी वाट सरळ आणि मळलेली असल्याने तासाभरात गडावर पोहोचता येते. या वाटेवर एक युध्दशिल्प(वीरगळ) आहे.
३ पडम मार्गे :-
गडावर जाण्याचा तिसरा मार्ग पडम गावातून येतो. रोहा मार्गे पिंगळसई गावाला येतांना, रोहा-नागोठणे मार्गावर एक बंद पडलेला कागद कारखाना आहे. या कारखान्याच्या मागून जाणारी वाट गडाच्या दक्षिण प्रवेशद्वरापाशी घेवून जाते. या वाटेने गडावर जाण्यास दोन तास पुरतात.
२) घोसाळगड, बिरवाडी व तळागड या किल्ल्यांची माहिती साईटवर दिलेली आहे.