मुळाक्षरानुसार डोंगररांगेनुसार जिल्ह्यानुसार प्रकारानुसार श्रेणीनुसार

अकोला किल्ला (असदगड) (Akola Fort (Asadgad Fort)) किल्ल्याची ऊंची :  0
किल्ल्याचा प्रकार : भुई किल्ले डोंगररांग: डोंगररांग नाही
जिल्हा : अकोला श्रेणी : सोपी
मुंबई नागपूर लोहमार्गावर असलेले अकोला हे गाव मध्ययुगीन काळापासून महत्वाचे ठिकाण होते. मोरणा नदीच्या किनारी वसलेले अकोला गाव मोगलांच्या काळात एक परगणा होता. अशा राजकीय आणि महसुलाच्या दृष्टीने महत्वाच्या असलेल्या गावाच्या रक्षणासाठी गावाला तटबंदी आणि बुरुज बांधून संरक्षित केलेले होते. या नगर कोटाचे मुळ नाव असदगड होते, पण आता तो अकोल्याचा किल्ला या नावाने ओळखला जातो.

अकोला किल्ला, गोंधनपूर किल्ला, बाळापूर किल्ला, लासूर गढी ही ठिकाणे शेगाव येथे मुक्काम करुन खाजगी वहानाने एका दिवसात पाहाता येतात.
10 Photos available for this fort
Akola Fort (Asadgad Fort)
इतिहास :
औरंगजेबने अकोला परगणा (गाव) आपला दिवाण असदखान याला बक्षीस म्हणून दिले होते . इ. स. १६९० मध्ये ख्याजा अब्दुल लतीफ याच्या देखरेखी खाली अकोला गावाच्या चारही बाजूस तटबंदी आणि बुरुज बांधून गाव संरक्षित करण्यात आले होते. असदखानाच्या नावावरुन किल्ल्याला असदगड किल्ला म्हणून ओळखले जात होते.

एका दंतकथेनुसार अकोलसिंग नावाच्या राजपूत सरदाराने अकोला शहर व हा किल्ला बांधला.
पहाण्याची ठिकाणे :
मोरणा नदीकाठी वसलेल्या अकोला किल्ल्याला तटबंदी आणि बुरुज बांधून संरक्षित केलेले होते. यात असद बुरुज, पंच बुरुज आणि अगरवेस बुरुज असे तीन मोठे बुरुज होते. तसेच या किल्ल्याला विविध दिशांना प्रवेशव्दारे होती. त्यांना बाळापूर वेस, असद वेस इत्यादी नावाने ओळखले जात असे. आज अकोला किल्ला त्याची प्रवेशव्दारे आणि तटबंदी नष्ट झालेली आहे. किल्ल्यात मोठ्या प्रमाणात वस्ती असल्याने किल्ल्याचा एकमेव अवशेष असलेला बुरुज आपल्याला मोरणा नदीकाठी असलेल्या टेकडीवर पाहायला मिळतो.

अकोला शहराच्या जुन्या अकोला पोलिस स्टेशनच्या बाजूला किल्ल्याची उरलेली तटबंदी आणि दोन बुरुज पाहायला मिळतात. या बुरुजाच्या बाजूने पाय‍‍र्‍यांची वाट टेकडीवर जाते . टेकडीवर महापालिकेने एक उद्यान बनवलेले आहे. त्याची अवस्था अतिशय खराब आहे. उद्यानाच्या फ़ाटका समोर एक पुष्कर्णी आहे. डाव्या टेकडीच्या एका टोकाला भव्य भग्न बुरुज आहे. या बुरुजात हवा महल बांधलेला होता. या दुमजली हवा महालाचे नक्षीदार झरोके आणि खिडक्या आजही पाहायला मिळतात. या खिडक्यातून मोरणा नदीचे पात्र दिसते. किल्ल्याचा हा एकमेव अवशेष आज कसा बसा तग धरुन उभा आहे. त्या बुरुजाची तटबंदी कधीच नष्ट झालेली आहे. याशिवाय किल्ल्याचे कुठलेही अवशेष पाहायला मिळत नाहीत.


पोहोचण्याच्या वाटा :
अकोला हे मुंबई नागपूर लोहमार्गावर असलेले महत्वाचे स्थानक आहे. तसेच ते रस्त्यानेही सर्व शहरांशी जोडलेले आहे. रिक्षाने अथवा खाजगी वहानाने जुने अकोला पोलिस स्टेशन जवळ उतरल्यावर पोलिस स्टेशनच्या बाजूलाच किल्ल्याच्या बुरुजावर जाण्यासाठी पायर्‍या बांधलेल्या आहेत.
राहाण्याची सोय :
राहाण्याची सोय अकोला शहरातील हॉटेल्स मध्ये आहे.
जेवणाची सोय :
अकोला शहरात जेवणासाठी अनेक हॉटेल्स आहेत.
पाण्याची सोय :
किल्ल्यावर पिण्याचे पाणी नाही.
जाण्यासाठी लागणारा वेळ :
बुरुजावर जाण्यासाठी १० मिनिटे लागतात.
जाण्यासाठी उत्तम कालावधी :
वर्षभर
डोंगररांग: None
 आड (Aad)  आमनेर (Aamner)  अचलपूरचा किल्ला (Achalpur Fort)  अग्वाडा (Aguada)
 अजिंठा (Ajintha Fort)  अजिंठा सराई (Ajintha Sarai)  अकलूजचा किल्ला (Akluj Fort)  अकोला किल्ला (असदगड) (Akola Fort (Asadgad Fort))
 अंमळनेर (Amalner)  आंबोळगड (Ambolgad)  अमरावतीचा किल्ला (Amravati Fort)  अनंतपूर किल्ला (Anantapura Fort)
 अर्जूनगड (Arjungad)  अर्नाळा (Arnala)  आवाडे कोट (Awade Kot)  बहादरपूर (Bahadarpur Fort)
 बहादूरगड (पेडगावचा किल्ला) (Bahadurgad (Pedgaon Fort))  बहादूरवाडी गड (Bahadurwadi gad)  बाळापूर किल्ला (Balapur Fort)  बांदा किल्ला (Banda Fort)
 बांद्रयाचा किल्ला (Bandra Fort)  बाणकोट (Bankot)  बेलापूरचा किल्ला (Belapur Fort)  बेळगावचा किल्ला (Belgaum Fort)
 भवानगड (Bhavangad)  भोरवाडीचा किल्ला (Bhorwadi Fort)  भुदरगड (Bhudargad)  भूपाळगड (बाणूर गड) (Bhupalgad (Banurgad))
 भूषणगड (Bhushangad)  चाकणचा किल्ला (Chakan Fort)  चापोरा किल्ला (Chapora Fort)  कुलाबा किल्ला (Colaba)
 डफळापूर गढी (Daflapur Fort)  डहाणू किल्ला (Dahanu Fort)  दांडा किल्ला (Danda Fort)  दौलतमंगळ (Daulatmangal)
 देवगडचा किल्ला (Devgad Fort)  धामणगाव गढी (Dhamangaon Gadhi)  धारावी किल्ला (Dharavi Fort)  धर्मापूरी (Dharmapuri)
 धारूर (Dharur)  धोत्रीचा किल्ला (गढी) (Dhotri Fort (Gadhi))  द्रोणागिरी (Dronagiri)  डुबेरगड(डुबेरा) (Dubergad(Dubera))
 दुर्गाडी किल्ला (Durgadi Fort)  डच वखार (वेंगुर्ला कोट) (Dutch Warehouse( Vengurla Fort))  फर्दापूर सराई (Fardapur Sarai)  फत्तेगड / फतेदुर्ग (Fattegad)
 फिरंगकोट (Firang kot)  घारापुरी (Gharapuri)  घोडबंदरचा किल्ला (Ghodbunder Fort)  गोवा किल्ला (Goa Fort)
 गोंधनपूर किल्ला (Gondhanpur Fort)  हिराकोट (Hirakot)  होन्नुर किल्ला (Honnur Fort)  इंद्रगड (Indragad)
 इंदुरीचा किल्ला (गढी) (Induri Fort (Gadhi))  जयगड (Jaigad)  जामगावचा किल्ला (Jamgaon Fort)  जंजिरा (Janjira)
 काकती किल्ला (Kakati Fort)  काळाकिल्ला (Kala Killa)  कलाडगड (Kaladgad)  कांबे कोट (Kambe Kot)
 कनकदुर्ग (Kanakdurg)  कंधार (Kandhar)  करमाळा (Karmala Fort)  केळवे किल्ला (Kelve Fort)
 केळवे पाणकोट (Kelve Pankot)  खांदेरी (Khanderi)  खारबाव कोट (Kharbao kot)  खर्डा (Kharda)
 खारेपाटण (Kharepatan fort)  खुबलढा किल्ला (थळचा किल्ला) (Khubladha Fort (Thal Fort))  कोर्लई (Korlai)  कोटकामते (Kotkamate)
 मच्छिंद्रगड (Machindragad)  माचणूर (Machnur)  मढचा किल्ला(वर्सोवा किल्ला) (Madh Fort (Varsova Fort))  माढा गढी/किल्ला (Madha Fort)
 माहीमचा किल्ला (Mahim Fort)  माहीम किल्ला (केळवेमाहीम) (Mahim Fort ( Kelve - Mahim))  मालेगावचा किल्ला (Malegaon Fort)  मांडवी कोट (Mandvi Kot)
 मंगळवेढा (Mangalwedha)  माणिकगड (Manikgad)  मोहोळ गढी/किल्ला (Mohol Fort)  मोटी दमण किल्ला (Moti Daman Fort)
 नगरचा किल्ला (Nagar Fort)  नगरधन (Nagardhan)  नागलाबंदर किल्ला (Nagla bunder Fort)  नळदुर्ग (Naldurg)
 नांदेडचा किल्ला (नंदगिरी किल्ला) (Nanded Fort (Nadgiri))  नांदरुखी कोट (Nandrukhi Kot)  नानी दमण किल्ला (सेंट जेरोम फ़ोर्ट) (Nani Daman Fort (St.Jerome Fort))  नारायणगड (Narayangad)
 नस्तनपूरची गढी (Nastanpur)  पाचाड कोट (Pachad Fort)  पाच्छापूर किल्ला (Pachhapur Fort)  पद्‌मदूर्ग (कासा किल्ला) (Padmadurg ( Kasa Killa))
 पद्मगड (मालवण) (Padmagad (Malvan))  पळशीचा किल्ला (Palashi Fort)  पालगड (Palgad)  परांडा (Paranda)
 पारडी किल्ला (Pardi Fort)  पारनेरा किल्ला (Parnera Fort)  पारोळा (Parola)  पिलीवचा किल्ला (Piliv Fort)
 पिंपळास कोट (Pimplas Kot)  प्रचितगड (Prachitgad)  पुरंदर (Purandar)  पूर्णगड (Purnagad)
 रायकोट (Raikot)  ऱाजापूरची वखार (Rajapur Fort (British warehouse))  राजगड (Rajgad)  राजहंसगड (येळ्ळूरचा किल्ला) (Rajhansgad (Yellur Fort))
 राजकोट (Rajkot)  रामदुर्ग (Ramdurg)  रसलपूरचा किल्ला (सराई) (Rasalpur Sarai (Fort))  रेवदंडा (Revdanda)
 रिवा किल्ला (Riwa Fort)  सदानंदगड (Sadanandgad)  सागरगड (खेडदूर्ग) (Sagargad)  सामराजगड (Samrajgad)
 सरसगड (Sarasgad)  सर्जेकोट (रायगड) (Sarjekot (Alibaug))  सर्जेकोट (मालवण) (Sarjekot(Malvan))  साटवलीचा किल्ला (Satavali Fort)
 शिवडीचा किल्ला (Sewri Fort)  शिरगावचा किल्ला (Shirgaon)  सिंधुदुर्ग (Sindhudurg)  सिंदखेडराजा (Sindkhed Raja)
 सायनचा किल्ला(शीव किल्ला) (Sion Fort)  सिताबर्डी किल्ला (Sitabuldi fort(Sitabardi Fort))  सोलापूरचा भुईकोट (Solapur Fort)  सुभानमंगळ (Subhan Mangal)
 सुलतान गढी (Sulatan Gadhi)  सुरगड (Surgad)  सूवर्णदूर्ग (Suvarnadurg)  टकमक गड (Takmak)
 तारापुर किल्ला (Tarapur Fort)  तेरेखोलचा किल्ला (Terekhol Fort)  थाळनेर (Thalner)  तोरणा (Torna)
 उंदेरी (Underi)  वज्रगड(वसई) (Vajragad (Vasai))  वल्लभगड (हरगापूरचा किल्ला) (Vallabhgad(Hargapur))  वसई (Vasai)
 वेहेळे कोट (Vehele Kot)  विजयदुर्ग (Vijaydurg)  विजयगड (Vijaygad)  वारी भैरवगड (Wari Bhairavgad)
 वरळीचा किल्ला (Worli Fort)  यशवंतगड (रेडीचा किल्ला) (Yashawantgad (Redi Fort))  यशवंतगड(नाटे) (Yashwantgad(Nate))  यावल (निंबाळकर किल्ला) (Yawal Fort (Nimbalkar Fort))