|
|
२) पालगड गाव मंडणगड - खेड रस्त्यावर आहे. पालगड माची पर्यंत गाडी रस्ता आहे. तेथून हनुमान मंदिराजवळून किल्ल्यावर जाणारी वाट जाते. सध्या ह्या रस्त्याने कोणीही जात नाही.
| मुळाक्षरानुसार | डोंगररांगेनुसार | जिल्ह्यानुसार | प्रकारानुसार | श्रेणीनुसार | |
| पालगड (Palgad) | किल्ल्याची ऊंची : 1328 | ||||
| किल्ल्याचा प्रकार : गिरीदुर्ग | डोंगररांग: डोंगररांग नाही | ||||
| जिल्हा : रायगड | श्रेणी : मध्यम | ||||
| छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला बांधला. इतिहासात फारस काही न घडलेला हा किल्ला पालगड गावाच्या मागे दाट झाडीत उभा आहे. खेड - दापोली रस्त्यावर असलेले हे गाव साने गुरुजींच जन्मस्थान आहे. या किल्ल्याचे स्थान पाहाता याचा उपयोग टेहळणीसाठी केला गेला असावा |
|||||
|
|||||
| पहाण्याची ठिकाणे : | |||||
| किल्लेमाची या पालगडच्या पायथ्याशी असलेल्या गावात पोहोचल्यावर गावातूनच एक डांबरी रस्ता गडाकडे जातो. रस्ता जिथे संपतो तिथून 10 मिनिटात आपण गडावर पोहोचतो. वाटेत पायऱ्या जिथे सुरु होतात तिथे दोन बाजूला दोन तोफा ठेवल्या आहेत. पायऱ्या चढून गेल्यावर दोन बुरुज्यांच्या मध्ये उत्तराभीमुख प्रवेशद्वार लागते. प्रवेशद्वारासमोरच एक उ्दध्वस्त वास्तू व तिच्यावर ठेवलेली एक तोफ दिसते. प्रवेशद्वारातून डाव्या बाजूला वळल्यावर उजव्या बाजूला एका ध्वजाखाली 2 तोफा ठेवलेल्या दिसतात. त्यांच्या समोरच एक सुकलेलं टाकं दिसतं. इथून पुढे पश्चिम दिशेला गेल्यावर छत्रपती शिवाजी महाराजांचे मंदिर व एक उ्दध्वस्त वास्तू लागते. इथून पुढे गेल्यावर पश्चिम बुरुज लागतो. इथून मागे फिरून दक्षिण दिशेला जात असताना एक उ्दध्वस्त वास्तू लागते. इथून पुढे गेल्यावर किल्ल्याचा दक्षिण बुरुज लागतो. या बुरुजाच्या बाजूला रामदुर्ग (रामगड ) कडे जाणारा रस्ता व उ्दध्वस्त दरवाजा दिसतो. ते पाहून परत मुख्य प्रवेशद्वारापाशी यावे. किल्ल्याचा पसारा आटोपता असल्याने किल्ला पहाण्यासाठी फक्त अर्धा तास पुरतो. किल्ला पाहून झाल्यावर आपण गावात असलेली वैशिष्ट्यपूर्ण समाधी पाहू शकतो. गावकरी ती किल्लेदाराची आहे असं सांगतात. | |||||
| पोहोचण्याच्या वाटा : | |||||
| १) खेड - मंडणगड रस्त्यावर किल्ले माची या पालगड किल्ल्याच्या पायथ्याशी जाणारा फाटा आहे. या फाट्यावरून अर्ध्या/पाऊण तासात आपण किल्ले माची या गावात पोहोचतो. किल्ले माची गावात उतरल्यावर १० मिनिटात आपण गडावर पोहोचतो. २) पालगड गाव मंडणगड - खेड रस्त्यावर आहे. पालगड माची पर्यंत गाडी रस्ता आहे. तेथून हनुमान मंदिराजवळून किल्ल्यावर जाणारी वाट जाते. सध्या ह्या रस्त्याने कोणीही जात नाही. | |||||
| राहाण्याची सोय : | |||||
| गडावर राहण्याची सोय नाही. | |||||
| जेवणाची सोय : | |||||
| गडावर जेवणाची सोय नाही. | |||||
| पाण्याची सोय : | |||||
| गडावर पाण्याची सोय नाही. परंतू किल्ले माची गावात पाण्याची सोय आहे. | |||||
| जाण्यासाठी लागणारा वेळ : | |||||
| पालगड माचीवरून ३० मिनिटं लागतात व किल्ले माची गावातून १० मिनिटं लागतात. | |||||
| जाण्यासाठी उत्तम कालावधी : | |||||
| वर्षभर | |||||
| प्रकार: Hill forts | आड (Aad) | आमनेर (Aamner) | अचला (Achala) | अग्वाडा (Aguada) |
| अहिवंत (Ahivant) | अजिंक्यतारा (Ajinkyatara) | अजमेरा (Ajmera) | आजोबा (आजा पर्वत) (Ajoba) |
| अलंग (Alang) | अंबागड (Ambagad) | अणघई (Anghai) | अंजनेरी (Anjaneri) |
| अंकाई(अणकाई) (Ankai) | अंतुर (Antoor) | अर्जूनगड (Arjungad) | आसावा (Asawa) |
| अशेरीगड (Asherigad) | औंढा (अवंध) (Aundha) | औसा (Ausa) | अवचितगड (Avchitgad) |
| बहुला (Bahula) | बाळापूर किल्ला (Balapur Fort) | बल्लाळगड (Ballalgad) | बळवंतगड (Balwantgad) |
| बांदा किल्ला (Banda Fort) | बाणकोट (Bankot) | बारवाई (Barvai) | भगवंतगड (Bhagwantgad) |
| भैरवगड (सातारा) (Bhairavgad (Satara)) | भैरवगड(कोथळे) (Bhairavgad(kothale)) | भैरवगड (मोरोशी) (Bhairavgad(Moroshi)) | भैरवगड(शिरपुंजे) (Bhairavgad(Shirpunje)) |
| भामेर (Bhamer) | भंडारदुर्ग/भांडारदुर्ग (Bhandardurg) | भांगसी गड (भांगसाई गड) (Bhangsigad(Bhangsi mata gad)) | भरतगड (Bharatgad) |
| भास्करगड (बसगड) (Bhaskargad) | भवानगड (Bhavangad) | भवानीगड (Bhavanigad) | भिलाई (Bhilai Fort) |
| भीमाशंकर (Bhimashankar) | भिवागड (Bhivagad) | भिवगड / भिमगड (Bhivgad(Bhimgad)) | भोरगिरी (Bhorgiri) |
| भोरवाडीचा किल्ला (Bhorwadi Fort) | भुदरगड (Bhudargad) | भूपाळगड (बाणूर गड) (Bhupalgad (Banurgad)) | भूपतगड (Bhupatgad) |
| भूषणगड (Bhushangad) | बिरवाडी (Birwadi) | बिष्टा (Bishta) | बितनगड (Bitangad) |
| चांभारगड (Chambhargad) | चंदन वंदन (Chandan-vandan) | चंदेरी (Chanderi) | चंद्रगड ते आर्थरसीट रेंज ट्रेक (Chandragad to Arthur seat) |
| चंद्रगड(ढवळगड) (Chandragad(Dhavalgad)) | चांदवड (Chandwad) | चापोरा किल्ला (Chapora Fort) | चौगावचा किल्ला (Chaugaon Fort) |
| चौल्हेर (Chaulher) | चावंड (Chavand) | दार्‍या घाट (Darya Ghat) | दासगावचा किल्ला (Dasgaon Fort) |
| दातेगड (Dategad) | दौलतमंगळ (Daulatmangal) | देहेरगड (भोरगड) (Dehergad (Bhorgad)) | डेरमाळ (Dermal) |
| देवगिरी (दौलताबाद) (Devgiri (Daulatabad)) | ढाक बहिरी (Dhak-Bahiri) | धाकोबा (Dhakoba) | धारावी किल्ला (Dharavi Fort) |
| धर्मापूरी (Dharmapuri) | धारूर (Dharur) | धोडप (Dhodap) | धोत्रीचा किल्ला (गढी) (Dhotri Fort (Gadhi)) |
| द्रोणागिरी (Dronagiri) | डुबेरगड(डुबेरा) (Dubergad(Dubera)) | दुंधा किल्ला (Dundha) | दुर्ग (Durg) |
| गडगडा (घरगड) (Gadgada (Ghargad)) | गगनगड (Gagangad) | किल्ले गाळणा (Galna) | गंभीरगड (Gambhirgad) |
| गंधर्वगड (Gandharvgad) | गाविलगड (Gavilgad) | घनगड (Ghangad) | घारापुरी (Gharapuri) |
| घोडबंदरचा किल्ला (Ghodbunder Fort) | घोसाळगड (Ghosalgad) | घोटवडा किल्ला (गोतारा किल्ला) (Ghotawada Fort (Gotara)) | गोपाळगड (Gopalgad) |
| गोरखगड (Gorakhgad) | गोरखगड(मनमाड) (Gorakhgad(Manmad)) | गोवळकोट (Gowalkot) | गुणवंतगड (Gunawantgad) |
| हडसर (Hadsar) | हनुमंतगड (निमगिरी) (Hanumantgad(Nimgiri)) | हनुमंतगड (Hanumantgad(Sindhudurg)) | हरगड (Hargad) |
| हरिहर (Harihar) | हरिश्चंद्रगड (Harishchandragad) | हातगड (Hatgad) | हटकेश्वर ते लेण्याद्री (Hatkeshwar to Lenyadri) |
| होन्नुर किल्ला (Honnur Fort) | इंद्रगड (Indragad) | इंद्राई (Indrai) | ईरशाळ (Irshalgad) |
| जंगली जयगड (Jangli Jaigad) | जंजाळा (वैशागड) (Janjala (Vaishagad)) | जवळ्या (Jawlya) | जीवधन (Jivdhan) |
| कैलासगड (Kailasgad) | काकती किल्ला (Kakati Fort) | कलाडगड (Kaladgad) | कलानिधीगड (कलानंदीगड) (kalanidhigad (kalanandigad)) |
| काळदुर्ग (Kaldurg) | कळसूबाई (Kalsubai) | कल्याणगड (नांदगिरी) (Kalyangad(Nandgiri)) | कमळगड (Kamalgad) |
| कामणदुर्ग (Kamandurg) | कांचन (Kanchan) | कन्हेरगड(चाळीसगाव) (Kanhergad(Chalisgaon)) | कण्हेरगड (Kanhergad(Nashik)) |
| कंक्राळा (Kankrala) | कर्‍हा (Karha) | कर्नाळा (Karnala) | कात्रा (Katra) |
| कावनई (Kavnai) | केंजळगड (Kenjalgad) | खैराई किल्ला (Khairai) | खारेपाटण (Kharepatan fort) |
| कोहोजगड (Kohoj) | कोकणदिवा (Kokandiva) | कोळदुर्ग (Koldurg) | कोळकेवाडी दूर्ग (Kolkewadi) |
| कोंढवी (Kondhavi) | कोरीगड (कोराईगड) (Korigad) | कोर्लई (Korlai) | कुलंग (Kulang) |
| कुंजरगड (कोंबडगड) (Kunjargad(Kombadgad)) | कुर्डुगड (विश्रामगड) (Kurdugad) | लहुगड (Lahugad) | लळिंग (Laling) |
| लिंगाणा (Lingana) | लोहगड (Lohgad) | लोंझा (Lonza) | मच्छिंद्रगड (Machindragad) |
| मदनगड (Madangad) | मधुमकरंदगड (Madhu makarandgad) | महादेवगड (Mahadevgad) | महिमानगड (Mahimangad) |
| महिमतगड (Mahimatgad) | महिपालगड (Mahipalgad) | महिपतगड (Mahipatgad) | माहुली (Mahuli) |
| माहूर (Mahurgad) | मलंगगड (Malanggad) | मल्हारगड (सोनोरी) (Malhargad) | मंडणगड (Mandangad) |
| मानगड (Mangad) | मंगळगड (Mangalgad) | मांगी - तुंगी (Mangi-Tungi) | माणिकदूर्ग (Manikdurg) |
| माणिकगड (Manikgad) | मणिकपूंज (Manikpunj) | मांजरसुभा (Manjarsubha Fort) | मनोहर-मनसंतोष गड (Manohar-Mansantoshgad) |
| मार्कंड्या (Markandeya) | मिरगड (मिरा डोंगर / सोनगिर) (Mirgad(Songir)) | मोहनदर (शिडका) किल्ला (Mohandar(Shidaka)) | मोहनगड (Mohangad) |
| मोरागड (Moragad) | मोरधन (Mordhan) | मोरगिरी (Morgiri) | मृगगड (Mrugagad) |
| मुल्हेर (Mulher) | नागलाबंदर किल्ला (Nagla bunder Fort) | नाणेघाट (Naneghat) | नारायणगड (Narayangad) |
| नारायणगड (आंबोली) (Narayangad(Amboli)) | नरनाळा (Narnala) | न्हावीगड (Nhavigad) | निमगिरी (Nimgiri) |
| निवतीचा किल्ला (Nivati Fort) | पाबरगड (Pabargad) | पाच्छापूर किल्ला (Pachhapur Fort) | पदरगड (Padargad) |
| पालचा किल्ला (Pal Fort) | पालगड (Palgad) | पांडवगड (Pandavgad) | पन्हाळेदुर्ग (पन्हाळघर किल्ला) (Panhaledurg) |
| पन्हाळेकाजी (प्रणालक दुर्ग) (Panhalekaji Fort) | पन्हाळगड (Panhalgad) | पारडी किल्ला (Pardi Fort) | पारगड (Pargad) |
| पारनेरा किल्ला (Parnera Fort) | पर्वतगड (Parvatgad) | पाटेश्वर (Pateshwar) | पट्टागड (Patta) |
| पेब (विकटगड) (Peb) | पेडका (Pedka) | पेमगिरी(शहागड) (Pemgiri(Shahagad)) | पेठ / कोथळीगड (Peth (Kothaligad)) |
| पिलीवचा किल्ला (Piliv Fort) | पिंपळा (Pimpla) | पिंपळास कोट (Pimplas Kot) | पिसोळ किल्ला (Pisol) |
| प्लस व्हॅली ट्रेक (Plus Valley) | प्रबळगड (Prabalgad) | प्रचितगड (Prachitgad) | प्रतापगड (Pratapgad) |
| प्रेमगिरी (Premgiri) | पुरंदर (Purandar) | रायगड (Raigad) | रायकोट (Raikot) |
| रायरेश्वर (Raireshwar) | ऱाजापूरची वखार (Rajapur Fort (British warehouse)) | राजदेहेर (ढेरी) (Rajdeher) | राजधेर (Rajdher) |
| राजगड (Rajgad) | राजहंसगड (येळ्ळूरचा किल्ला) (Rajhansgad (Yellur Fort)) | राजमाची (Rajmachi) | रामदरणे (Ramdarne) |
| रामदुर्ग (Ramdurg) | रामगड (Ramgad) | रामशेज (Ramshej) | रामटेक (Ramtek) |
| रांगणा (Rangana) | रांजणगिरी (Ranjangiri) | रसाळगड (Rasalgad) | रतनगड (Ratangad) |
| रतनगड(रत्नदुर्ग) (Ratangad(Ratnadurg)) | रत्नदुर्ग ( भगवतीचा किल्ला ) (Ratnadurg) | रवळ्या (Rawlya) | रिवा किल्ला (Riwa Fort) |
| रोहीडा (Rohida) | रोहिलगड (Rohilgad) | सडा किल्ला (Sada Fort) | सदानंदगड (Sadanandgad) |
| सदाशिवगड (Sadashivgad) | सागरगड (खेडदूर्ग) (Sagargad) | सज्जनगड (Sajjangad) | साल्हेर (Salher) |
| सालोटा (Salota) | सामानगड (Samangad) | सामराजगड (Samrajgad) | सांदण व्हॅली व करोली घाट (Sandan Valley - Karoli Ghat) |
| सांकशीचा किल्ला (Sankshi) | संतोषगड (Santoshgad) | सप्तश्रुंगी (Saptashrungi) | सरसगड (Sarasgad) |
| सेगवा किल्ला (Segawa) | शिवडीचा किल्ला (Sewri Fort) | शिवगड (Shivgad) | शिवनेरी (Shivneri) |
| शिवथरघळ (Shivtharghal) | सिध्दगड ( मालवण ) (Siddhagad (Malvan)) | सिध्दगड (Sidhhagad) | सिंदोळा (Sindola) |
| सिंहगड (Sinhagad) | सायनचा किल्ला(शीव किल्ला) (Sion Fort) | सिताबर्डी किल्ला (Sitabuldi fort(Sitabardi Fort)) | सोंडाई (Sondai) |
| सोनगड (Songad) | सोनगिर (धुळे) (Songir (Dhule)) | सोनगिरी (कर्जत जवळ) (Songir (Karjat)) | सोनगिरी (नाशिक) (Songir (Nashik)) |
| सुधागड (Sudhagad) | सुमारगड (Sumargad) | सुरगड (Surgad) | सुतोंडा (नायगावचा किल्ला) (Sutonda(Naigaon Fort)) |
| ताहुली (Tahuli) | तैलबैला (Tailbaila) | टकमक गड (Takmak) | तळगड (Talgad) |
| तांदुळवाडी (Tandulwadi) | टंकाई (टणकाई) (Tankai) | तेरेखोलचा किल्ला (Terekhol Fort) | थाळनेर (Thalner) |
| तिकोना (Tikona) | तोरणा (Torna) | त्रिंबकगड (ब्रम्हगिरी) (Trimbakgad) | त्रिंगलवाडी (Tringalwadi) |
| तुंग (Tung) | तुंगी (कर्जत) (Tungi (Karjat)) | उदगीर (Udgir) | उंबरखिंड (Umberkhind) |
| वैराटगड (Vairatgad) | वज्रगड(वसई) (Vajragad (Vasai)) | वल्लभगड (हरगापूरचा किल्ला) (Vallabhgad(Hargapur)) | वर्धनगड (Vardhangad) |
| वारुगड (Varugad) | वसंतगड (Vasantgad) | वासोटा (Vasota) | वेताळगड (Vetalgad) |
| वेताळवाडी गड (Vetalwadi gad) | विजयगड (Vijaygad) | विलासगड (Vilasgad (Mallikarjun)) | विसापूर (Visapur) |
| विशाळगड (Vishalgad) | वाघेरा किल्ला (Waghera) | यशवंतगड (रेडीचा किल्ला) (Yashawantgad (Redi Fort)) | यशवंतगड(नाटे) (Yashwantgad(Nate)) |