खाजगी वहानाने दोन दिवसात पन्हाळेकाजी लेणी, किल्ला, सुवर्णदुर्ग, गोवा किल्ला, कनकदुर्ग हे किल्ले आणि आसुदचे केशवराज , व्याघ्रेश्वर आणि मुरुडचे दुर्गादेवी मंदिर पाहाता येते .सर्व किल्ल्यांची आणि मंदिरांची माहिती साईटवर दिलेली आहे .
|
पन्हाळेकाजी लेणी पाहून गावात जाणाऱ्या रस्त्याने चढून गेल्यावर पन्हाळेकाजी गाव लागते. गाव संपल्यानंतर डाव्या बाजूला टेकडीवर झोलाई देवीचे मंदिर दिसते. या मंदिरापर्यंत जाण्यासाठी १५ पायऱ्या चढुन जाव्या लागतात. या पायऱ्यासाठी वापरलेल्या दगडावर नक्षी कोरलेली पाहायला मिळते. काळ्या पाषाणात बांधलेले झोलाई देवीचे मंदिर आज अस्तित्वात नाही . त्याजागी जीर्णोद्धार केलेले सिमेंटचे मंदिर आहे. पण जुन्या मंदिराचे दगड आजूबाजूला पडलेले पाहायला मिळतात. झोलाई देवी मंदिराच्या समोर व मागच्या बाजूला झाडीने भरलेल्या टेकड्या आहेत. त्यापैकी मंदिराच्या समोर उभे राहिल्यावर डाव्या बाजूला एक स्टेज बांधलेले आहे. त्याच्या बाजूने पायवाट झोलाई देवीची टेकडी आणि प्रणालक दुर्ग उर्फ़ पन्हाळेदुर्ग यांच्या मधील खिंडीत उतरते. खिंडीतून वर जाण्यासाठी दोन पायवाटा आहेत. त्यापैकी उजव्या बाजूची पायवाट पकडून वर चढायला सुरुवात करावी. किल्ल्याला दुहेरी तटबंदी होती. त्यातील पहिली तटबंदी पार करुन ५ मिनिटात आपण कातळ कोरीव टाक्यापाशी पोहोचतो. टाक्याच्या अलिकडे कातळात कोरलेल्या पायर्‍या दिसतात, वरच्या बाजूला गडाच्या तटबंदीचे अवशेष दिसतात. तुटलेल्या तटबंदीतून आपला गडावर प्रवेश होतो. गड माथ्यावर गेल्या काही वर्षापर्यंत शेती होत होती. त्यामुळे गडमाथ्या वरिल अवशेष नष्ट होवून विखुरले गेलेले आहेत. गडावर वेगवेगळ्या शतकातील मातीच्या भाजलेल्या वीटा सापडतात. गड माथ्यावर चुन्याच्या घाण्याचे चाक आहे. गावकर्‍यांनी १९९४ साली गडावर छ. शिवाजी महाराजांचा पुतळा उभारलेला आहे. पुतळ्याच्या डाव्या बाजूला दगडात कोरलेला एक ४ फ़ूटी स्तंभ पडलेला आहे. महाराजांच्या पुतळ्याच्या उजव्या बाजूला किल्ल्यावरुन खाली उतरणारी वाट आहे. या वाटेने झोलाई देवी मंदिराकडे न जाता विरुध्द दिशेने गेल्यावर कोरडे पडलेले पाण्याचे खांब टाके लागते. टाके पाहून आल्या मार्गाने परत झोलाई देवी मंदिरची टेकडी आणि किल्ला यांच्या मधल्या खिंडीत यावे. गावाच्या विरुध्द बाजूने खिंड उतरण्यास सुरुवात करावी. उजव्या बाजूला एक पायवाट जाते. या वाटेवर पाण्या्चे बुजलेले टाक आहे. ते पाहून झोलाई देवी मंदिरापाशी आल्यावर आपली गडफ़ेरी पूर्ण होते. किल्ल्यावर जाण्याच्या वाटा मोडलेल्या आहेत तसेच किल्ल्यावरील अवशेषांचे, टाक्यांचे स्थान शोधण्यासाठी स्थानिक वाटाड्या बरोबर घ्यावा.
स्वत:चे वाहान असल्यास खेड दापोली रस्त्यावरील वाकवली या गावातून (दापोली आणि खेड या दोन्ही ठिकाणाहून वाकवली १४ किमीवर आहे.) पन्हाळेकाजीला जाणारा फाटा आहे. येथून पन्हाळेकाजी पर्यंतचा रस्ता अरुंद आणि खराब असल्याने अंतर १८ किमी असले तरीही ते पार करायला पाउण तास लागतो. कोडजाई नदी वरील पूल ओलांडला की उजव्या बाजूला नदी तीरावर पन्हाळेकाजी लेणी आहेत. लेणी पाहुन मग पन्हाळेकाजी गावात जाणार्‍या रस्त्याने झोलाई देवी मंदिरापर्यंत जाउन पुढे किल्ल्यावर जाता येते .
दापोली मार्गे :- दापोली दाभोळ रस्त्यावर दापोलीपासून १० किमीवर तेरेवायंगणी गाव आहे . या गावातून जाणारा रस्ता गव्हाणे मार्गे पन्हाळेकाजीला जातो. या मार्गे आल्यास आपण प्रथम झोलाई मंदिरापाशी पोहोचतो . यामार्गाने आल्यास किल्ला पाहून नंतर लेणी पाहाता येतील .