| पाचाड कोट
(Pachad Fort) |
किल्ल्याची ऊंची :
0 |
| किल्ल्याचा प्रकार : भुई किल्ले
|
डोंगररांग: डोंगररांग नाही |
| जिल्हा : रायगड |
श्रेणी : सोपी |
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी ऱायगड किल्ल्याच्या पायथ्याशी असलेल्या पाचाड गावात कोटाची निर्मिती केली . जिजामातांना रायगडावरील हवा मानवत नसल्याने त्यांचे वास्तव्य पाचाड कोटात होते. आजही पाचाड गावात या कोटाचे अवशेष पाहायला मिळतात . पाचाड कोट आणि जिजामाता स्मारक ही पाचाड मध्ये असलेली दोन महत्वाची ठिकाण रायगड किल्ल्याबरोबर आवर्जून पाहावीत अशी आहेत .
|
|
|
| पहाण्याची ठिकाणे : |
पाचाड कोटाच्या प्रवेशव्दाराच्या बाजूला दोन भव्य बुरुज आहेत . प्रवेशद्वारातून किल्ल्यात प्रवेश केल्यावर दोन्ही बाजूला पहारेकऱ्यांसाठी असलेल्या देवड्या आहेत . किल्ल्यात अनेक घरांची जोती आहेत . त्यात सदरेचे जोते आणि त्याच्या मागच्या बाजूला असलेले जिजामातेच्या वाड्याचे जोते आकाराने मोठे आहे . काही जोत्यांमधून तळघरात उतरणारा जीना पाहायला मिळतो.
कोटात दोन विहीरी असून त्यातील एका विहीऱीत उतरण्यासाठी प्रवेशद्वार आहे. त्यावरील दगड तक्क्याच्या किंवा लोढाच्या आकाराचा आहे म्हणून या विहिरीला तक्क्याची विहिर किंवा लोडबाव म्हणतात . या विहिरीत उतरण्यासाठी पायऱ्या आहेत. या विहीरीच्या मागच्या बाजूला अजून एक विहीर असून त्यालाही प्रवेशद्वार आणि आत उतरण्यासाठी पायऱ्या आहेत . दोन्ही विहीरीमध्ये आजही पाणी आहे . कोटात दोन दगडी ढोणी आहेत . कोट चौकोनी आकाराचा असून त्याला १६ बुरुज आहेत . फांजीवर जाण्यासाठी तटबंदीत पायऱ्या आहेत . तटबंदीत शौचकुप आहेत.
|
| पोहोचण्याच्या वाटा : |
१) मुंबई - गोवा मार्गावरील महाड बस स्थानकामधून :-
मुंबई - गोवा मार्गावरील महाड या बस स्थानकामधून रायगडासाठी बसेस सुटतात. तसेच बस स्थानका बाहेरून जीपगाड्याही जातात. या गाड्यांनी पाचाडला उतरुन १० मिनिटात चालत पाचाड कोटापर्यंत जाता येते. |
| राहाण्याची सोय : |
| पाचाड गावात राहाण्याची सोय आहे. |
| जेवणाची सोय : |
पाचाड गावात जेवणाची सोय आहे.
|
| पाण्याची सोय : |
| पाचाड कोटात पिण्यायोग्य पाणी आहे. |
| जाण्यासाठी उत्तम कालावधी : |
| वर्षभर |
